Zeven maanden, volgens sommigen: nog maar zeven maanden, draait RespijtHuis HouseMartin nu. Het ene moment is het rustig op de werkvloer, het andere moment zijn alle vijf bedden bezet en is er een wachtlijst. Het stemt dankbaar dat alle medewerkers hier flexibel op inspringen.

Tot nu toe konden we in totaal aan 40 bezoekers tijd en ruimte bieden om tot rust te komen en te herstellen. Voor een enkeling werd de maximum verblijfsperiode van veertien dagen om medische redenen verlengd. Voor de goede orde: verlenging van de verblijfsperiode gebeurt uitsluitend op advies van de straatverpleegkundigen van HWW-zorg. Waren onze gasten aanvankelijk met name van het mannelijk geslacht, recent meldden zich vooral vrouwelijke bezoekers. De meesten ervaren het verblijf als een belangrijke rustperiode waarin zij weer op adem kunnen komen. Regelmatig worden mensen vanuit de nachtopvang naar ons doorverwezen. De plek bij de nachtopvang blijft dan veertien dagen gegarandeerd.

De coördinatoren dragen zorg voor een helder verwachtingsmanagement: veertien dagen verblijf en dan weer verder. Deze boodschap brengen ze op een liefdevolle, maar duidelijke manier. Gasten geven aan deze duidelijkheid te waarderen, al tellen ze de dagen: hoe lang mag ik nog blijven? Men geniet zichtbaar van de zorg en aandacht die zij krijgen. Wij merken hoe belangrijk het is om deze duidelijkheid te geven. Weten waar je aan toe bent met elkaar blijkt een vorm van respect in de menselijke omgang. In het onzekere bestaan van dakloosheid ontbreekt het hier vaak aan.

Gemeenten in Nederland maken onderscheid tussen twee groepen mensen die dakloos zijn. De eerste groep bestaat uit de zogenaamde ‘niet-zelfredzamen‘ met verslavingsproblematiek en/of ernstige psychische klachten die in aanmerking komen voor verblijf in de reguliere opvang, waar men hoognodige professionele zorg krijgt. De tweede groep zijn de zogenaamde ‘zelfredzamen’ zonder verslavingsproblematiek en/of ernstige psychische klachten.

In deze tijd constateren we een schuivend gebruik van het begrip ‘zelfredzaam’ door het grote tekort aan opvangplekken voor ‘niet-zelfredzamen’. Omdat de plekken die er zijn, regelmatig overvol zijn, zien we dat de grens van ‘zelfredzaamheid’ navenant wordt opgetrokken. Dit oneigenlijk gebruik van het predicaat ‘zelfredzaam’ is een zeer zorgelijke ontwikkeling.

Diep in mijn hart heb ik altijd grote moeite gehad met de scherpe gevolgen van deze afbakening. De ‘zelfredzamen’ mogen het zelf uitzoeken, ook als die zelfredzaamheid niet veel voorstelt. En wie is zelfredzaam? In RespijtHuis HouseMartin zijn dakloze mensen welkom die gemeenten het stempel ‘zelfredzaam’ geven.

Recent meldde zich een nieuwe logé. Hij was blij verrast dat er in Den Haag zo’n veilige plek bestaat. Naar zijn zeggen is RespijtHuis HouseMartin uniek in Nederland. En hij kon het weten, want hij had decennialang in heel het land ervaring opgedaan met dakloosheid. In geen enkele nachtopvang had hij zich zo veilig gevoeld. Zijn waardering deed ons goed. Tegelijk baart het ons zorgen dat het erop lijkt dat alleen in Den Haag deze ‘missing link’ in de opvang van ‘zelfredzame’ daklozen is ingevuld.